نبض ما– برگها و گلبرگهای گل ختمی را میتوان به شکل دمنوش و عرقیات مصرف کرد که برای درمان انواعی از بیماریها مفید است.
ختمی، گیاهی است علفی، پایا به ارتفاع تا ۵/۱ متر و پوشیده از کرک. برگ های این گیاه با پهنک بزرگ و شامل ۵-۳ لب دندانه دار است. ختمی گل هایی به رنگ سفید مایل به گلی یا ارغوانی دارد که در قسمت های انتهایی ساقه اکثرا به صورت ۳ تایی دیده می شوند. طبیعت گل ختمی در طب سنتی سرد و تر است. قسمت مورد استفاده ی ختمی گل، ریشه و برگ آن است. ختمی چند نوع می باشد :
*خواص ختمی بنفش بیشتر است.
ضددرد، ضدباکتری، ضدسم، ضد التهاب، ضدسرفه، ضدعفونی کننده، ضداحتقان، ضد کرم، ادرارآور، خلط آور، کاهش دهنده ی قند خون، محرک سیستم ایمنی بدن، ملین و مسهل.
ریشه ی ختمی ناراحتی های پوستی را برطرف می کند و پوست را نرم می سازد، سرفه های خشک را از بین می برد، تب را پائین می آورد.
به عنوان نرم کننده ی گلو، خلط آور و ضدسرفه بسیار مفید است. اثر ضدسرفه ی آن از طریق کاهش ورم و التهابات گلو، و راه های بالای تنفسی می باشد. هم چنین مصرف خوراکی آن، باعث کاهش تورم لایه ی مخاطی روده و معده می گردد. استفاده موضعی له شده ی برگ تازه ی ختمی، جهت کاهش درد و التهاب نیش حشرات، مفید است. اسهال خونی را شفا می دهد و ادرار را زیاد می کند.
از گیاه ختمی در موارد ریزش مو، شوره و چربی سر استفاده می شود. در زمان قدیم که خانم ها موهای بلند ومحکم و جذاب داشتند به خاطر این بود که از شامپوی طبیعی استفاده می کردند.گل ختمی بهترین شامپوی طبیعی برای پوست ومو است کف هم می کند وفواید زیادی دارد و در درمان بسیاری از بیماری های مو مفید است.
ابتدا گل ختمی سفید که خشک باشد را آسیاب می کنیم تا نرم نرم شود و الک می کنیم (اگرگل ختمی سفید هم نباشد اشکال ندارد هر چند سفید بهتر است). سپس مقدار یک قاشق غذا خوری از آن را در ظرفی ریخته و روی آن دو لیوان آب داغ یا ولرم می ریزیم و از ۵ دقیقه تا نیم ساعت منتظر می مانیم تا لعاب پیدا کند. سپس با یک جوراب زنانه تمییز آن را صاف می کنیم و استفاده می کنیم.
این شامپو چون طبیعی است و ماده نگهدارنده ای ندارد قابلیت نگهداری طولانی ندارد و حداکثر تا ۳ روز قابل نگهداری است. اما هنگام ورود به حمام می شود طی ۵ دقیقه الی ۱۰ دقیقه هم به صورت فوری آن را درست کرد.
از خواص گل ختمی برطرف کردن جوش صورت کاهش قرمزی و سوزش اگزما، شادابی و لطافت پوست است. انواع ماسک گل ختمی شامل، ماسک گل ختمی و بابونه و ماسک گل ختمی و ماست است.از بخور گل ختمی و بابونه برای تمیزی و مرطوب شدن ضدعفونی و روشن شدن و شادابی پوست می شود.
یک محقق طب اسلامی گفت: مصرف گل ختمی و برخی از داروهای گیاهی در دوران بارداری به سقط جنین میانجامد. طبق گفته ابوعلی سینا هر ماده غذایی که موجب افزایش ادرار و مدفوع شود میتواند موجب سقط جنین شود همچنین مصرف مواد غذایی قاعدهآور نیز میتواند موجب سقط جنین شود.
یک قاشق گل ختمی و یک قاشق گل بابونه را در یک لیوان آب ریخته و بجوشانید، سپس با یک پارچه تمیز آن را صاف کرده، چند تکه پنبه را در آن خیس کرده و به مدت ۲۰ دقیقه روی صورت قرا دهید و سپس با آب نیم گرم صورت خود را بشویید. این ماسک برای برطرف کردن و درمان جوشهای صورت بسیار موثر است.
برای تهیه این ماسک، ماست را با مقداری آویشن، نعناع، پنیرک، وگل ختمی مخلوط کنید و مخلوط به دست آمده را بر روی سطح پوست صورت مالیده و به مدت ۲۰ دقیقه بر روی صورت قرار دهید. دقت داشته باشید چنانچه از گیاهان تازه برای تهیه ماسک استفاده میکنید ترکیب ماست با آنها به تنهایی کافی است، اما اگر از خشک شده گیاهان استفاده کردید، باید مقداری آب لیمو به مواد ماسک اضافه کنید. استفاده از این ماسک برای پوست های مختلط و خشک مفید بوده، باعث شادابی پوست میگردد.
یکی از روشهایی که در برطرف کردن جوشهای سرسیاه صورت و پاکسازی پوست موثر است، استفاده از بخور گیاهان دارویی میباشد. برای تهیه این بخور، ابتدا پوست را با آب ولرم و صابون شستشو کرده، مقداری بابونه وگل ختمی را مانند چای دم کرده، پوست را بخور دهید.
ختمی گیاه مفید و بیضرری است، فقط زنان باردار و مادران شیرده، باید از خوردن آن پرهیز کنند. همچنین افرادی که سرد مزاج هستند، باید ختمی را با عسل مصرف نمایند.
منابع:
پارسی طب،راسخون،مجله طب اسلامی