کتیرا و خواص آن

کتیرا و خواص آن

در گذشته کتیرا یکی از پایه‌های اساسی زیبایی و نظافت بود اما امروز با هجوم انواع محصولات آرایشی و بهداشتی با تنوع بالا کمتر کسی پیدا می‌شود که در خانه‌اش کتیرای طبیعی و مرغوب بخیساند و استفاده کند. اما بهتر است بدانیم در بسیاری از همین محصولات آرایشی و بهداشتی کتیرا یکی از پایه‌ای ترین مواد اولیه است. کتیرا هم در صنعت محصولات آرایشی بهداشتی نقش پر رنگی بازی می‌کند و هم در طب سنتی محصولی حائز اهمیت بوده است.

حال با این گیاه و برخی از خواصش بیشتر آشنا می‌شویم:

کتیرا صمغی است که از برخی گونه‌های گیاه گون ترشح می‌شود. گیاه گون حدود ۲۰۰ گونه دارد که در نواحی استپ و کوهستانی می‌روید. حدود ۱۵ گونه گون در ایران وجود دارد که در سراسر ایران پراکنده است: از اطراف یزد و کرمان گرفته تا کرج، تهران، کوهپایه های رشته کوههای شرقی و و در غرب در کردستان، کرمانشاه و در جنوب ایران نیز این گیاه یافت می‌شود.

گونه‌های مختلف گون عمدتا به صورت درختچه یا گیاهان علفی یک یا چند ساله یافت می‌شود و خارداراست و در کتب طب سنتی قدیم به آن “اصابع العروس” و محلب العقاب” می‌گویند. کتیرا صمغی است که از اغلب گونه‌های گون می‌توان گرفت. ساقه گون به دلایل مختلف شکاف برمی‌دارد، صمغ آن جاری می‌شود و خیلی زود هم بر اثر تبخیر آب موجود در آن خشک می‌شود و این کتیرا را جمع آوری می‌کنند. دو نوع کتیرا داریم: یک نوع کتیرای زرد است که مانند تارها و یا نوارهای پیچیده و دودی شکل است و دیگر کتیرای سفید است که به شکل پارچه عریضی است با اطراف یا وسط برآمده .کتیرا دارای ۱۰ تا ۱۵ درصد آب، ۳ تا ۴ درصد مواد معدنی و ۳ درصد نشانسته است  و حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مواد تشکیل دهنده کتیرا در آب حل نمی‌شود اما در مجاورت رطوبت به صورت لعاب چسبنده‌ای در می‌آید که ذرات نشاسته اش به وضوح به چشم می‌آید.

خواص کتیرا

در مورد طبیعت کتیرا بین حکمای طب سنتی اجماع نیست. برخی می‌گویند معتدل و مرطوب است و برخی می‌گویند سرد و خشک است. کتیرا خواص زیادی دارد. از جمله برای تقویت معده مفید است. و چون سرد است برای ایجاد اعتدال با داروهای گیاهی شدیدا گرم توصیه می‌کنند که مصرف شود. کتیرا ملین و مسهل است و همچنین در ترکیب با داروهای مناسب برای تسکین درد کلیه و مثانه، زخم مجاری ادراری و مثانه و تقویت روده مفید است. میزان مصرف کلی کتیرا در روز بین ۵ تا ۲۵ گرم است.

چند نسخه درمانی با کتیرا:

۱-برای سرفه، خشونت سینه و حلق، زخم های ریه و گرفتگی صدا کتیرا، را به همراه شیر بز مصرف می‌کنند.

۲-برای درمان لاغری و افزایش قوای بدن کتیرا، را به همراه بادام شیرین، نشاسته و شکر مصرف می‌کنند.

۳-برای تقویت مو و درمان شکنندگی موها از لعاب کتیرا به مو می‌مالند.

۴-همچنین برای ناراحتی‌های سینه باید کتیرا را با عسل مخلوط کرده به شکل چسب در آورید و حب آن را در دهان بگذارید اما نبلعید فقط آب آن را فروبرید. برای ناراحتی‌های سینه نافع است.

۵-برای نرم کردن پوست و ترک های موجود در لب کتیرا، را روی پوست خود بمالید.

۶-اگر پایتان ترک ترک شده دو پیمانه حنا را با یک پیمانه کتیرا، با آب مخلوط کرده و شبها روی ترک پا بمالید رویش پلاستیک بکشید و بگذارید تا صبح بماند که بسیار نافع است.

۷-اگر می خواهید از شر شوره سرتان خلاص بشوید موهایتان را با کتیرا و زرده تخم مرغ بشویید.

۸-برای درمان سالک آب برگ گل شب بو را تهیه کرده همراه با مقداری کتیرا ضماد کنید.

۹-برای تقویت و رشد موهای سر ، درمان ریزش مو و شوره سر و حتی برای دوباره در آمدن موهایی که ریخته‌اند می‌توان این تونیک را تهیه و استفاده کرد :یک استکان آب را جوش بیاورید و و یک قاشق مرباخوری از هر کدام از گیاهان دارویی گزنه و دم اسب را به آن اضافه کنید و بگذارید دم بکشد. دم کرده را صاف کنید بعد کتیرایی که به خوبی پودر کرده‌اید به میزان یک قاشق مربا خوری اضافه کنید و اجازه بدهید ری کند. بعد دو قاشق مرباخوری سرکه خرما را به آن اضافه کنید. به حمام بروید و موهایتان را با این محلول بشویید . بگذارید حداقل ده دقیقه روی موهایتان بماند تا خوب تاثیر کند. این فرمول را حداقل تا دو هفته ادامه دهید.

۱۰-برای چاق شدن صورت دو لیوان شیر را گرم کنید سپس پنج گرم پودر کتیرا، و دو قاشق مربا خوری عسل را به آن اضافه کنید مخلوط کنید تا مخلوط یکنواختی به دست آید . بیست و یک روز، قبل و بعد از ظهر این مخلوط را میل کنید تا به پر شدن صورتتان کمک کند.

۱۱-همچنین می‌توانید با کتیرا، و انواع گیاهان دارویی دیگر رنگ موهای سالم و ارزان و بسیار زیبا تهیه کنید و از آسیب‌های ناشی از مصرف مواد شیمیایی در امان بمانید.

زیبا و سالم باشید.