سویا از نظر ویتامین های گروه B بسیار غنی است و دارای مقداری ویتامین های C,D,E,K و کمی کاروتن می باشد . همچنین در سویا کلروفیل و آنتی بیوتیکی بنام کاناوالین یافت می شود. دانشمندان موفق شده اند که از لوبیای سویا یک نوع آنتی بیوتیک ارزان قیمت تهیه کنند که مورومیکس نامیده می شود و باکتریهای مضر روده را از بین می برد .
سویا، قرنهاست که غذای مردم آسیا مخصوصا چین بوده است . چینی ها آن را همراه با برنج بعنوان غذای اصلی خود مصرف می کنند . ایالات متحده آمریکا بزرگترین تولید کننده سویا می باشد و تقریبا دو سوم محصول کل دنیا را تولید می کند . سویا در ایران بنام (لوبیا روغنی ) ،( لوبیا چینی ) سوژا و دانه سویا معروف است .
سویا، گیاهی است یکساله دارای ساقه پرشاخه ، برگهای آن بیضی ، نوک تیز و سبز رنگ می باشد . میوه آن شبیه لوبیا است که در هر غلاف آن سه تا پنج دانه جدا از یکدیگر وجود دارد . رنگ دانه سویا، بر حسب انواع مختلف متفاوت است و برنگهای زرد ، سفید ،سیاه ، خاکستری و خالدار دیده می شود .
دانه سویا، به بزرگی یک نخود کمی مسطح و گرد است . دانه سیاه سویا بشتر در طب گیاهی مصرف دارد ولی از دانه زرد رنگ آن بیشتر برای روغن گیری استفاده می کنند . سویا، بعلت داشتن پروتئین و مواد مغذی در تغذیه انسان بکار می رود .
سویا، از چین به نقاط دیگر دنیا راه یافته است و بطور وحشی در آن کشور وجود دارد . سویا، در حدود ۳۵۰۰ نوع مختلف دارد که هر کدام آب و هوای مخصوصی را می خواهد .
ترکیبات شیمیایی:
سویا، از نظر ویتامین های گروه B بسیار غنی است و دارای مقداری ویتامین های C,D,E,K و کمی کاروتن می باشد . همچنین در سویا، کلروفیل و آنتی بیوتیکی بنام کاناوالین یافت می شود. دانشمندان موفق شده اند که از لوبیای سویا، یک نوع آنتی بیوتیک ارزان قیمت تهیه کنند که مورومیکس نامیده می شود و باکتریهای مضر روده را از بین می برد . جدول زیر مواد موجود در صد گرم دانه خشک و رسیده ،جوانه سویا ، شیر سویا، و سبوس سویا، را نشان می دهد .
همانطور که گفته شد سویا، از نظر مواد پروتئینی بسیار قوی است و در کشورهای فقیر از آن بعنوان جانشین گوشت استفاده می کنند . در جدول زیر سویا، با گوشت مقایسه شده است.
بنابر این همانطور که در جدول بالا دیده می شود مقدار پروتئین سویا ۱/۵ برابر گوشت گاو می باشد و منبعی غنی از پروتئین است . برای درست کردن شیر سویا، ، دانه سویا، را له کرده و بمدت ۲۴ ساعت تحت تاثیر آب قرار می دهند سپس آنرا صاف می کنند و بدین ترتیب نوشابه ای مانند شیر بدست می آید که منبع غذایی خوبی است که می توان بجای شیر گاو مصرف کرد .
روغن سویا، که از فشردن دانه های له شده وسیاه بدست می آید رنگ زرد مایل به قرمز دارد و دارای بوی مخصوصی شبیه بوی لوبیا است و در حرارت ۱۵ در جه منجمد می شود ولی درجه حرارت معمولی حالت روان دارد
خواص داروئی:
۱ ) سویا، مقوی و باد شکن است.
۲ ) دانه سویا ، مدر ، تب بر و ضد سم است .
۳ ) در چین دانه سویا، را بعنوان ضد سم مصرف می کنند.
۴ ) شیر سویا، غذای مفیدی برای کودکان است .
۵ ) نان سویا، برای مبتلایان به بیماری قند بسیار مناسب است زیرا اولاً ارزش غذایی زیادی دارد ثانیا مواد نشاسته ای که تبدیل به قند می شود در آن کم است .
۶ ) دانه های سبز سویا، را له کرده و بصورت ضماد در آورید این ضماد برای زخم های آبله و سایر زخم ها مفید است همچنین برای رفع التهاب و قرمزی پای بچه ها که در اثر ادرار بوجود آمده مفید می باشد .
۷ ) سویا، برای مبتلایان به نقرس و رماتیسم و اشخاص ضعیف البنیه بسیار مفید است.
۸ ) سس سویا، برای تحریک اشتها بکار می رود.
۹ ) سس سویا، را برای از بین بردن بوی گوشت بکار می برند.
۱۰ ) سس سویا، را به غذاهایی که تردید دارید سالم باشد بزنید سم آنرا خنثی می کند.
۱۱ ) سس سویا، ملین ، خنک کننده و ضد سم است.
۱۲ ) اگر زن حامله در معرض خطر سقط جنین باشد به او سس سویا بدهید.
۱۳ ) اگر ادرار کسی بخون آلوده است سس سویا درمان آن است .
۱۴ ) سس سویا، برای سوختگی پوست مفید است.
۱۵ ) فرآورده های سویا برای پیشگیری از سرطان مفید است .
۱۶ ) سویا، به فعالیت روده ها و دفع منظم سموم کمک می کند.
۱۷ ) سویا، مقدار تری گلیسیرین خون را پائین می آورد.
۱۸ ) برای تمیز کردن شریانها از فرآورده های سویا استفاده کنید حتی کسانی که مبتلا به شرائین و در معرض خطر قلبی هستند اگر از سویا استفاده کنند و گوشت را از برنامه غذایی خود حذف کنند بزودی شریانهای آنها تمیز و جوان خواهد بود .
۱۹ ) سویا، سنگ کیسه صفرا را شکسته و خارج می سازد و اگر از فرآورده های سویا استفاده کنید در بدن شما سنگ کیسه صفرا تولید نخواهد شد اگر سنگ کیسه صفرا دارید رژیم خود رابه سویا تغییر دهید.
۲۰ ) سویا، برای سلامت روده بزرگ و تنظیم تخلیه و دفع مواد زائد بسیار مفید است.
۲۱ ) سویا، موثر برای درمان سرطان کولون است.
۲۲ ) سویا، از سرطان سینه جلوگیری می کند.
۲۳ ) سویا، منبع غنی هورمون استروژن است بنابراین می توان جانشین هورمونهای مصنوعی در دوران یائسگی باشد . پس خانم ها در دوران یائسگی بهتر است از فرآورده های سویا، استفاده کنند .
طرز استفاده:
فرآورده های سویا، زیاد است و بسته به نوع سلیقه می توانید از آنها استفاده کنید مانند شیر سویا ، شیر بریده سویا ،بلغور سویا ، سویای بو داده ،پروتیئن سویا ، سس سویا ، سویای تخمیر شده ،جوانه سویا و غیره .
منبع: عصر ایران