ریواس یا ریباس، گیاهی است از تیره ترشک ها (هفت بندها) و دارای ساقه های هوایی و برگ های آن محتوی مواد ذخیره ای و اسیدی است و به همین جهت مورد استفاده خوراکی قرار می گیرد.
ریواس هنگام بهار در نواحی گوناگون ایران، دامنه کوه ها، کنار رودخانه ها و مناطق برخوردار از آب های راکد می روید و برگ ضخیم و گوشت دار این گیاه مصرف غذایی دارد. تکثیر ریواس معمولاً با کشت در خزانه و انتقال به کشتزار و یا از طریق کشت بذر تازه صورت می گیرد.
خواص درمانی
ریواس طبیعت سرد دارد و دارای ویتامین ها و املاح معدنی گوناگونی است. برای تمامی اعضای بدن، ماده غذایی بسیار ممتازی شمرده می شود و اثر شگفت انگیز و معجزه آسایی دارد. قابض است و برای تقویت معده و کبد مفید می باشد.
خوردن ریواس برای بیماران تب دار و بی اشتها مفید بوده و یرقان، وسواس، سستی را درمان می نماید. در این گونه موارد می توان ۱۰۰ گرم از آب ریواس یا رب ریواس را میل کرد. صفرا و دل به هم خوردگی را رفع می کند و برای حصبه و اسهال گرم صفراوی مفید بوده و کرم کُش است.
خوردن ریواس را نباید در برنامه غذایی از یاد بُرد. ریواس را برای تهیه خورش، کمپوت، مربا و شربت مورد استفاده قرار می دهند. سعی کنید در مصرف ریواس زیاده روی نکنید.
مفیدترین طریقه مصرف آن، مصرف آب ریواس همراه با آب هویج، کرفس، خیار و سیب می باشد که یک سوم آب ریواس و دو سوم بقیه مواد است.
ریواس اثر ملین داشته و اشتها آور است و برای افزایش اشتها و یبوست مفید می باشد. مصرف ریواس برای مبتلایان به سنگ کلیه و ناراحتی های مثانه خطرناک است.
شیر مادرانی که ریواس، می خورند، در نوزادان تولید اسهال می کند. ریواس، مقوی قلب و اعصاب بوده و برای درمان بواسیر مفید است.
ریواس به عنوان فعال کننده عملکرد دستگاه گوارش، ناقل نمک های صفراوی و محرک ترشح کبد شناخته شده است. نخستین کار کرد آن در دهان این است که با تحریک جوانه های چشایی به واسطه مزه تلخ خوشایندش، موجب پاک شدن حفره دهان شده و دهان را برای چشیدن غذای بعدی آماده می سازد. این گیاه در معده سبب افزایش ترشح معدی و تحریک آن می شود. در نتیجه به طور کلی باعث بهبود عملکرد معده می گردد.
علاوه بر این با تحریک ترشح نمک های صفراوی از کبد، به تنظیم جذب چربی از روده کمک می کند.
ریواس، خاصیت مسهلی، ضد التهابی و متعادل کننده عملکرد روده ها (درمان یبوست و اسهال) را داشته و در درمان یرقان، خونریزی معدی- روده ای، اختلال قاعدگی، ورم ملتحمه چشم، جراحات ناشی از ضربات و صدمات جسمانی، زخم های چرکی سطحی و سوختگی های حاصل از حرارت کاربرد دارد.
ارزش تغذیه ای ۸۵ گرم ریواس
انرژی … ۲۹ کیلو کالری
چربی … ۲/۰ گرم
پروتئین … ۸/۰ گرم
کربوهیدرات … ۷ گرم
کلسیم … ۲۶۶ میلی گرم
سدیم … ۵ میلی گرم
پتاسیم … ۱۴۸ میلی گرم
ویتامین ث … ۷ میلی گرم
ویتامین آ … ۱۰۰ تا ۳۰۰ واحد بین المللی
سایر مصارف ریواس
ریواس به علت خاصیت اسیدی، برای پاک کردن ظروفی که آثار سوختگی مواد غذایی در آنها به جای مانده باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
افرادی که موی آن ها قهوه ای کم رنگ است، با استفاده از ریشه این گیاه می توانند به رنگ موی طلایی دست یابند. برگ های ریواس، را می توان به عنوان حشره کش موثر برای دفع حشرات به کار برد.
ریواس، با طعم منحصر به فرد خود، در بیشتر پس غذاها (دسرها) و شیرینی ها استفاده می شود. تا پیش از سده ۱۸ کاربردی در پخت غذا نداشت.
گیاه یاد شده تا یکی دو روز در یخچال قابل نگهداری است. برای نگهداری طولانی تر ریواس، پس از بریدن ساقه ها، آن را منجمد می کنند. اگر ساقه های ریواس به طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود. به طور معمول آن را با شکر یا عسل می پزند و یا در کیک ها مورد استفاده واقع می شود.
همچنین به تنهایی یا همراه یا توت فرنگی در تهیه ژله و مرباها به کار می رود. چاشنی هایی که با ریواس مصرف می شوند، عبارتند از لیمو، دارچین و زنجبیل.
