به لیمو نام یک گیاه دارویی معطر است که بوی خوشایند لیمو را دارد. درختچه این گیاه ۱،۵ تا ۲ متر است که گاهی بیشتر هم می شود. و دارای برگ های ساده سرنیزه ای به طول ۷ تا ۱۰ سانتی متر با قاعده گره ای و عموما بصورت دسته های سه تایی در هر گره است.
گل آذین انتهایی و بصورت خوشه های باریک، جام گل کوچک و بطور مشخص واجد دو لب، ارغوانی رنگ پریده، میوه هستکی و دارای ۲۱ عدد بذر است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی بوده و به طور طبیعی رویش آن در آرژانتین، شیلی و پرو گزارش شده است و از آن جا به سایر نقاط جهان از جمله ایران رفتهاست و کشت میشود. در ایران این گیاه در استان های شمالی و باغ ها کشت می شود.
خواص به لیمو و کاربردهای آن
برگ ها بخش دارویی این گیاه هستند و بویی شبیه لیمو دارند. برگ ها را در اواخر تابستان جمع آوری می کنند. پودر برگ گیاه به لیمو به رنگ سبز مات و دارای بوی معطر، طعم آن تند و کمی تلخ است. از به لیمو در درمان سوء هاضمه، نفخ، سردردهای یک طرفه، دردهای عصبی، سرگیجه و علائم سرماخوردگی استفاده می شود بعلاوه در تقویت حافظه و ایجاد آرامش نیز مفید است. همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگی نیز کاربرد دارد. اسانس به لیمو دارای خواص باکتری کش و حشره کش بوده و همچنین در صنعت عطرسازی نیز از آن استفاده می شود.
در بیماران دچار نارسایی کلیوی و همچنین در دوران آبستنی و شیردهی باید از مصرف زیاد به لیمو اجتناب کرد. استفاده موضعی به لیمو ممکن است باعث حساسیت پوستی شود. برگ و اسانس به لیمو را باید دور از نور، در جای خنک و سربسته نگهداری کرد. از فرآورده های موجود در بازار آن می توان به چای ورون اشاره کرد.
نوشیدن دم کردهٔ گیاه به لیمو به صورت چای طرفداران زیادی دارد.
نوشیدنی که به نام “شربت به لیمو” معروف است ربطی با گیاه بهلیمو ندارد و ترکیبی است از آب لیمو، آب میوه به، شکر و موادی دیگر. شربتی با محتوی عصاره یا دم کرده برگ گیاه بهلیمو به همراه افزودنی های مختلف نیز ساخته میشود، ولی آن نیست که در زبان عام “شربت بهلیمو” نامیده میشود.